Raport Ogólnopolskie Badanie Systemów Premiowych 2025 pokazuje jednoznacznie, że pracownicy oczekują systemów premiowych, które będą przewidywalne, sprawiedliwe i oparte na jasnych zasadach. Premie są istotnym elementem pakietu wynagrodzeń. Aż 66% badanych preferuje model, w którym otrzymują zarówno podwyżkę, jak i premię, zamiast wyłącznie wyższego stałego wynagrodzenia. Jednocześnie większość pracowników nie ufa obecnie stosowanym rozwiązaniom i wskazuje na ich brak przejrzystości i spójności.
Czego dokładnie oczekują pracownicy? Na podstawie wyników badania przedstawiamy kluczowe elementy idealnego systemu premiowego z perspektywy zatrudnionych.
Przejrzystość: Kluczowe oczekiwania pracowników wobec systemu premiowego
Przejrzystość to najważniejsza cecha dobrego systemu premiowego. Niestety z raportu wynika, że tylko 14% pracowników uznaje system premiowy w swojej firmie za bardzo przejrzysty, a aż 32% uważa go za mało przejrzysty lub zupełnie nieprzejrzysty.
Pracownicy oczekują:
- jasnych i prostych zasad (76,5%)
- aby premia była przyznawana za cele indywidualne (73%)
- regulaminu, który eliminuje uznaniowość (70,6%)
- możliwości samodzielnego wyliczenia premii (65,7%)
- mierzalnych i jednoznacznych wskaźników (65,2%).
Brak przejrzystości może prowadzić do poczucia chaosu, utraty zaufania i przekonania o niesprawiedliwości. A pamiętajmy, że ta ostatnia jest jednym z największych problemów polskich firm.
Sprawiedliwość: Fundament idealnego systemu premiowego
Jedna trzecia pracowników postrzega swój system jako niesprawiedliwy. Aż 35,8% deklaruje, że spotkała się z niesłusznym przyznaniem premii współpracownikowi, a 12% widzi takie sytuacje często.
Największe problemy to:
- zbyt niska wartość premii (19,1%)
- zbyt rzadkie wypłaty (16,3%)
- uznaniowość przełożonych (15,28%)
- brak powiązania z realnym wynikiem (9,35%).
W praktyce pracownicy oczekują nie „nagród za dobre relacje z przełożonym”, ale premiowania opartego na rzetelnych, mierzalnych i sprawiedliwych kryteriach, które odzwierciedlają ich realny wkład w wyniki organizacji.
Premie indywidualne oparte na obiektywnych celach
Prawie 37% pracowników otrzymuje premie oparte na wynikach indywidualnych. Najczęściej oceniana jest jakość pracy (16,8%). Jednak w praktyce duży wpływ na wysokość premii mają również elementy silnie uznaniowe, takie jak ocena przełożonego zarówno formalna, jak i subiektywna. To pokazuje, że mimo obecności kryteriów obiektywnych, w wielu firmach to uznaniowość nadal wpływa na decyzje premiowe, co osłabia poczucie obiektywności i sprawiedliwości.
Pracownicy jasno komunikują, że oczekują premii, które:
- opierają się na twardych, mierzalnych danych
- nie zmieniają się w trakcie roku (tego oczekuje 63,7%)
- są powiązane z konkretnymi celami indywidualnymi (73%).
Premie zespołowe
W premiowaniu zespołowym znów dominują kryteria jakościowe (17%) i oceny przełożonego (łącznie ponad 18%). Pracownicy akceptują premię zespołową, o ile:
- kryteria są precyzyjne
- cele są osiągalne
- zadania zespołu są spójne i możliwe do wspólnej realizacji.
Co ciekawe, ponad połowa pracowników uważa, że premia powinna być przyznawana zarówno za wysiłek indywidualny, jak i zespołowy.
Bezpieczeństwo i elastyczność: Model premii dla pracowników 66%
Z perspektywy pracowników najbardziej atrakcyjne jest rozwiązanie, które łączy bezpieczeństwo stałej pensji z możliwością dodatkowego zarobku. Aż 66% badanych jako najlepszy wariant wskazuje podwyżkę połączoną z premią miesięczną. Dla porównania tylko 23,7% wybrałoby wyłącznie wyższą podwyżkę bez premii. To wyraźny sygnał, że oczekiwania pracowników wobec systemu premiowego obejmują stabilną podstawę wynagrodzenia oraz szansę na dodatkowe docenienie za wyniki. Warto jednak pamiętać, że system musi być przejrzysty, zrozumiały i realnie osiągalny.
Odpowiednia komunikacja
Aż 42% pracowników deklaruje, że rozmowy o premiach odbywają się „rzadko i niechętnie”, a 24% uważa ten temat za tabu. Jednocześnie 43% chciałoby większej jawności, w tym dostępu do informacji o sposobie przyznawania premii czy zasad obowiązujących także u innych pracowników.
Wyniki badania pokazują więc jednoznacznie, że nawet najlepiej zaprojektowany system premiowy nie będzie działał, jeśli nie zostanie jasno zakomunikowany. Brak informacji rodzi domysły, a te mogą szybko prowadzić do poczucia niesprawiedliwości.
Pobierz darmowy raport z badania systemów premiowych
Pracownicy akceptują powiązanie premii z wynikami firmy
Co ciekawe, pracownicy wykazują zrozumienie dla sytuacji przedsiębiorstwa. 47% uważa, że premia powinna być wypłacana zawsze zgodnie z zasadami systemu, niezależnie od kondycji firmy. Jednak aż 34,8% popiera rozwiązanie, w którym premia jest elastyczna i uzależniona od wyników finansowych organizacji. To pokazuje, że pracownicy potrafią zaakceptować trudne decyzje, ale tylko pod warunkiem, że system premiowy jest uczciwy, zrozumiały i konsekwentnie stosowany.
Podsumowanie
Pracownicy nie oczekują cudów ani skomplikowanych mechanizmów. Potrzebują systemu premiowego, który:
- opiera się na jasnych, jednoznacznych zasadach
- wykorzystuje zero-jedynkowe, mierzalne kryteria
- pozwala z góry przewidzieć wysokość premii
- zapewnia równe traktowanie wszystkich
- jest komunikowany otwarcie i regularnie
- realnie odzwierciedla ich wkład w wyniki firmy.
Idealny system premiowy powinien być przejrzysty, sprawiedliwy, przewidywalny i spójny. W przeciwnym razie, zamiast motywować, może zniechęcać bardziej niż, gdyby nie istniał w ogóle.
